Khi ly hôn ai là người được quyền nuôi con?

Ly hôn là chấm dứt quan hệ hôn nhân dựa trên bản án/quyết định có hiệu lực của Tòa án. Một trong các nội dung phải giải quyết khi ly hôn là vấn đề về con chung - vấn đề nuôi dưỡng. Vậy khi ly hôn ai là người được quyền nuôi con? Nội dung này được Blog Codon.vn giải đáp chi tiết như sau.

Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con? Tìm hiểu quy định về quyền nuôi con khi ly hôn mới nhất

1. Con được nuôi dưỡng trong trường hợp nào khi ly hôn?

Khi giải quyết ly hôn, Tòa án chỉ xem xét đến quyền nuôi con khi:

- Con chưa thành niên.

- Con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Đây là quy định về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ sau ly hôn được quy định tại Khoản 1, Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

2. Khi ly hôn ai là người được quyền nuôi con?

2.1. Quyền nuôi con dưới 03 tuổi khi ly hôn.

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình, Khoản 3, Điều 81, quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi được xác định như sau:

Nguyên tắc: Con dưới 03 tuổi sẽ được mẹ trực tiếp nuôi dưỡng.

Trường hợp ngoại lệ:

+ Mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, trông nom, giáo dục con.

+ Cha, mẹ có thỏa thuận khác xuất phát và phù hợp với lợi ích của con.

2.2. Quyền nuôi con trên 3 tuổi khi ly hôn.

Đối với con từ 03 tuổi trở lên, việc xác định quyền nuôi con được căn cứ vào Khoản 2, Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình, cụ thể:

- Nguyên tắc: Dựa trên thỏa thuận của vợ chồng về người trực tiếp nuôi con.

- Ngoại lệ:

+ Nếu không thỏa thuận được sẽ do Tòa án quyết định (Quyết định dựa trên lợi ích của con).

Những vấn đề mà Tòa án xem xét để quyết định ai là người nuôi con gồm có: Điều kiện vật chất (như nơi ăn ở, sinh hoạt, trường học), điều kiện tinh thần (như cách chăm sóc, giáo dục con), thời gian chăm sóc con của bố mẹ, có thể xem xét cả mức lương, thu nhập của các bên,...

=> Vì vậy mà bố/mẹ muốn nuôi con từ 3 tuổi trở lên khi ly hôn thì phải chứng minh được điều kiện nuôi con của mình thuận lợi hơn đối phương để TA xem xét, ra quyết định.

+ Con từ 07 tuổi trở lên → xem xét nguyện vọng của con.

Khi nào người bố được quyền nuôi con, mẹ được quyền nuôi con? Tìm hiểu quy định về quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn của bố, mẹ

Trường hợp không thỏa thuận được việc phân chia tài sản, quyền nuôi con một trong 2 bên vợ chồng vẫn có thể nộp đơn ly hôn đơn phương lên tòa án và yêu cầu giải quyết việc ly hôn. Bạn đọc có thể xem trong nội dung bài chồng/vợ không ký đơn thì có ly hôn được không? để có thêm thông tin về vấn đề này.

3. Quyền, nghĩa vụ của cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con.

Vợ, chồng khi ly hôn có thể thỏa thuận về quyền, nghĩa vụ của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con, bao gồm cả người trực tiếp nuôi hoặc không trực tiếp nuôi con.

Tại Điều 82, Luật Hôn nhân và gia đình liệt kê các quyền, nghĩa vụ của bên không trực tiếp nuôi dưỡng, trong đó cần chú ý:

- Đối với cha, mẹ không trực tiếp nuôi con thì nghĩa vụ quan trọng nhất là nghĩa vụ cấp dưỡng.

- Quyền quan trọng nhất là quyền thăm nom mà không được ai cản trở, trừ trường hợp lợi dụng thăm nom để làm ảnh hưởng đến quá trình nuôi dưỡng trực tiếp của bên còn lại.

4. Một số câu hỏi thường gặp.

4.1. Trường hợp nào cha, mẹ không có quyền nuôi con sau ly hôn?

- Theo quy định tại Điều 54, Khoản 3, Luật Hôn nhân và gia đình: "Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự."

- Dẫn chiếu tới quy định tại Điều 47 Bộ luật dân sự 2015, các trường hợp cha, mẹ không có quyền nuôi con sau ly hôn bao gồm:

+ Cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự;

+ Cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;

+ Cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;

+ Cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con;

+ Cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ (Thông tin về điều kiện, cơ chế giám hộ tại Việt Nam đã được wikipedia.org, bạn đọc có thể bấm vào bài viết này để tìm hiểu thêm).

Chưa ly hôn ai được quyền nuôi con? Trường hợp nào mẹ không được nuôi con, bố không được quyền nuôi con?

4.2. Làm thế nào để giành quyền nuôi cả hai con khi ly hôn?

- Khi giải quyết ly hôn, Tòa xem xét thỏa thuận trực tiếp nuôi con của vợ và chồng thông qua đơn xin ly hôn.

- Tiếp đến, Tòa án phải xem xét đến tuổi của con, nếu con dưới 36 tuổi thì giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng. Nếu con trên 07 tuổi thì phải xem xét nguyện vọng của con.

- Thông thường, những cặp vợ chồng có 02 con thì Tòa sẽ trao đều quyền trực tiếp nuôi con cho mỗi bên, tức là mỗi bên sẽ có trách nhiệm nuôi 01 con.

- Tuy nhiên, để được nuôi 02 con, vợ hoặc chồng cần:

+ Thỏa thuận giữa vợ và chồng.

+ Nếu không thỏa thuận được, một trong hai bên phải chứng minh được khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng, trong nom, giáo dục bằng các minh chứng về thu nhập, tài sản hiện có thời gian, trình độ giáo dục, học vấn,...tức là chứng minh sự vượt trội về mọi mặt đối với bên còn lại.

+ Bên muốn giành quyền nuôi 02 con cũng phải chứng minh được bên còn lại không có khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng, trực tiếp nuôi con.

+ Nếu một trong hai bên vợ hoặc chồng bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên khi thuộc một trong các trường hợp tại Điều 85 thì bên còn lại đương nhiên được nuôi con.

Chú ý: Thông thường, việc xác định quyền nuôi con sau khi ly hôn sẽ được tòa án phân tích trên cơ sở nguyên nhân ly hôn, mức thu nhập, khả năng nuôi dạy con cái của 2 bên bố mẹ khi ly hôn. Để có thể trình bày nguyên nhân ly hôn logic, đúng quy định của pháp luật, bạn đọc có thể xem bài cách viết nguyên nhân ly hôn mà Codon.vn chia sẻ trước đây.

4.3. Con có được quyền lựa chọn ở với bố hoặc mẹ sau khi ly hôn?

Con được quyền lựa chọn ở với bố hoặc mẹ sau khi ly hôn và được tòa án xem xét khi con đã đủ 7 tuổi trở lên. Đây là quy định tại Khoản 3, Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình.

4.4. Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con?

Pháp luật hiện hành không quy định cụ thể về mức thu nhập để được quyền nuôi con mà chỉ quy định về căn cứ xem xét quyết định của tòa án là "quyền lợi về mọi mặt của con".

Vì vậy, thông thường, nếu có tranh chấp về nuôi con thì ai là người có thu nhập "cao hơn, tốt hơn, đều hơn" thì thường có lợi thế về quyền nuôi con.

4.5. Có được quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con?

Quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình cho thấy cha, mẹ trực tiếp nuôi con có thể bị thay đổi trong 02 trường hợp:

- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Cá nhân, tổ chức có quyền đề nghị thay đổi: cha, mẹ, người thân thích, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, trẻ em, hội liên hiệp phụ nữ.

Thẩm quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con: Tòa án.

Thông tin về khi ly hôn ai là người được quyền nuôi con đã được Blog Codon.vn chia sẻ chi tiết. Nhận thấy, người được quyền nuôi con có vai trò trong sự hình thàa người còn lại. Vì vậy, việc thỏa thuận hay quyết định về quyền trực tiếp nuôi dưỡng và phát triển của con, phải chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục luôn phần của bên còn lại, các bên suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định ly hôn.

Sau khi tìm hiểu các vấn đề liên quan đến quyền được nuôi con khi ly hôn, bạn đọc cũng cần tham khảo thủ tục ly hôn thuận tình, đơn phương mới nhất để chủ động chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ, được tòa án giải quyết nhanh chóng.