Chế độ thai sản đang là vấn đề được nhiều người quan tâm, tìm hiểu. Mời quý bạn đọc cùng theo dõi bài viết sau đây để nắm được những thông tin quan trọng của chế độ thai sản 2022.
Chế độ nghỉ thai sản 2022: Cách tính tiền thai sản, thủ tục, giấy tờ cần hoàn thiện
* Danh mục từ viết tắt:
- BHXH: Bảo hiểm xã hội
- NLĐ: Người lao động
* Đối với lao động nữ
- Thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi (gọi chung là sinh con) được xác định như sau:
+ Sinh con trước ngày 15 của tháng => Tháng sinh con không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh.
+ Sinh con từ ngày 15 trở đi của tháng và
Tháng sinh con có đóng BHXH => Tháng sinh con được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh.
Tháng sinh con không đóng BHXH => Không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh.
* Đối với lao động nam có vợ sinh con
Chỉ cần đáp ứng điều kiện đang đóng BHXH thì được hưởng chế độ thai sản.
Chị An làm việc tại Công ty TNHH tư vấn bất động sản, đóng BHXH từ tháng 1/2020 đến tháng 1/2022. Tháng 2 chị xin nghỉ ở nhà để chuẩn bị sinh con. Xác định điều kiện hưởng chế độ thai sản cho các trường hợp:
- Nếu chị An sinh con vào ngày 10/2/2022.
+ Tháng 2 không được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh. Thời gian 12 tháng trước khi sinh là từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2022.
+ Từ tháng 2/2021 - tháng 1/2022, chị có ít nhất 06 tháng đóng BHXH thì đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Mà chị An đóng BHXH từ 1/2020 - 1/2022 => Đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
+ Nếu chị phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định thì trong thời gian từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2022, chị chỉ cần có ít nhất 03 tháng đóng BHXH thì đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
- Nếu Chị An sinh con vào ngày 18/2/2022.
Tháng 2 chị An không đóng BHXH nên tháng 2 không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh. Thời gian 12 tháng trước khi sinh là từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2022.
=> Chị An đã đóng từ đủ 6 tháng BHXH nên đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Lưu ý: Theo luật BHXH, lao động nam có vợ sinh con sẽ được nghỉ làm từ 5-14 ngày tùy theo hình thức sinh. Để xem chi tiết số ngày nghỉ chế độ thai sản cho chồng khi vợ sinh con, bạn đọc có thể tìm hiểu thêm tại bài viết vợ sinh con chồng được nghỉ việc bao nhiêu ngày của Codon.vn.
a. Khám thai
Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai, cụ thể như sau:
- Số lần: 05 lần, mỗi lần 01 ngày;
- Nếu ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường: Được nghỉ 05 lần, mỗi lần 02 ngày.
- Thời gian nghỉ tính theo ngày làm việc, không kể ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
- Tiền những ngày đi khám thai:
b. Khi sinh con
* Nghỉ sinh con
- Thời gian nghỉ: 06 tháng (nghỉ trước và sau khi sinh).
Nếu sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Ví dụ: Người mẹ sinh 1 con được nghỉ thai sản 6 tháng, sinh 2 con thì được nghỉ thai sản 7 tháng, sinh 3 con thì được nghỉ thai sản 8 tháng.
- Thời gian nghỉ trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
- Thời gian nghỉ tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
* Tiền trợ cấp 1 lần khi sinh
Nếu người mẹ không tham gia BHXH, chỉ có cha tham gia BHXH => Người được hưởng trợ cấp 1 lần khi là cha.
Trợ cấp 1 lần với mỗi con = 02 lần x Mức lương cơ sở tại tháng sinh con
* Tiền chế độ thai sản khi sinh
Nếu NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng thì: Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
* Trường hợp sau khi sinh con mà con chết
- Con dưới 02 tháng tuổi: mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con;
- Con từ 02 tháng tuổi trở lên: mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết;
Tổng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá 06 tháng trước và sau khi sinh.
c. Khi bị sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý
- Nghỉ theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, thời gian tối đa như sau:
+ 10 ngày: Thai dưới 05 tuần tuổi;
+ 20 ngày: Thai từ 05 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi;
+ 40 ngày: Thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi;
+ 50 ngày: Thai từ 25 tuần tuổi trở lên.
- Thời gian nghỉ tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
- Mức hưởng những ngày nghỉ:
Nếu NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng: Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
* Dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh
- Trong khoảng 30 ngày đầu trở lại làm việc ngay sau thời gian nghỉ thai sản, người mẹ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh nếu sức khỏe chưa hồi phục.
- Thời gian nghỉ tối đa như sau:
+ 10 ngày: Sinh một lần từ 02 con trở lên;
+ 07 ngày: Sinh con phải phẫu thuật;
+ 05 ngày: Trường hợp khác.
- Thời gian nghỉ dưỡng sức sau sinh gồm cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hàng tuần.
d. Khi đặt vòng tránh thai, triệt sản
- Thời gian nghỉ: Theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, tối đa như sau:
+ 07 ngày: Đặt vòng tránh thai;
+ 15 ngày: Thực hiện biện pháp triệt sản.
(Lưu ý: Triệt sản là thuật ngữ đề cập đến các kỹ thuật y tế nhằm loại bỏ khả năng duy trì nòi giống của người bị triệt sản. Tính đến thời điểm hiện tại, đây là biện pháp tránh thai cho kết quả chắc chắn nhất. Để hiểu rõ hơn về hình thức này, bạn đọc có thể theo dõi thêm thông tin trên wikipedia.org qua bài viết này.)
- Thời gian nghỉ tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
- Mức hưởng những ngày nghỉ:
Nếu NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng: Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
a. Khi vợ sinh con
* Trường hợp thông thường
Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con được hưởng chế độ thai sản như sau:
- Thời gian nghỉ:
+ 05 ngày làm việc: Vợ sinh thường;
+ 07 ngày làm việc: Vợ sinh phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi;
+ 10 ngày làm việc: Vợ sinh đôi, nếu sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc;
+ 14 ngày làm việc: Vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
- Thời gian nghỉ được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.
- Mức hưởng chế độ những ngày nghỉ:
* Trường hợp mẹ chết khi sau khi sinh
- Chỉ có mẹ hoặc cả cha và mẹ tham gia BHXH, mẹ chết sau khi sinh: Cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người mẹ.
- Mẹ có tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản mà chết: Cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
- Chỉ có cha tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con hoặc gặp rủi ro sau khi sinh mà không đủ sức khỏe để chăm sóc con: Cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi theo xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền.
b. Khi đi thực hiện biện pháp triệt sản
- Thời gian được nghỉ 15 ngày, tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
- Mức hưởng những ngày nghỉ:
Nếu NLĐ đóng BHXH chưa đủ 06 tháng: Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
Ví dụ: Chị A đóng BHXH được 5 năm từ tháng 1/2017 đến tháng 1/2022. Chị nghỉ từ đầu tháng 2 để sinh con. Chị sinh thường và sinh 01 bé vào 10/2/2022. Tiền lương các tháng đóng BHXH của chị đều là 5 triệu/tháng.
=> Theo đó, tháng 2/2022 sẽ không được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh, thời gian 12 tháng trước khi sinh là từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2022. Trong thời gian này, chị A đã đảm bảo đóng ít nhất từ 6 tháng BHXH, do đó chị đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Chế độ thai sản của chị A như sau:
- Nghỉ khám thai
+ Trong thời gian mang thai, chị được nghỉ việc 5 ngày cho 05 lần đi khám thai. Nếu chị ở xa nơi khám thai hoặc thai bệnh lý thì được nghỉ 10 ngày cho 05 lần (mỗi lần 02 ngày) đi khám thai.
Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc : 24 ngày x Số ngày nghỉ
Cụ thể:
+ Nghỉ 5 ngày được nhận = 5.000.000 đồng : 24 ngày x 5 ngày = 1.041.667 đồng.
+ Nghỉ 10 ngày được nhận = 5.000.000 đồng : 24 ngày x 10 ngày = 2.083.333 đồng.
- Nghỉ khi sinh con
+ Chị A được nghỉ tổng cộng 06 tháng trước và sau khi sinh, cụ thể từ tháng 2/2022 đến tháng 8/2022.
+ Sau thời gian nêu trên, chị A phải quay trở lại làm việc. Trong khoảng thời gian 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì chị được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ từ 05 ngày đến 10 ngày.
+ Sau thời gian nghỉ thai sản 06 tháng mà chị vẫn muốn nghỉ thêm 1 thời gian (không phải nghỉ dưỡng sức) thì chị có thể thỏa thuận với công ty để nghỉ không hưởng lương.
- Trợ cấp tiền khi sinh
+ Tiền trợ cấp một lần = 2 x 1.490.000 đồng = 2.980.000 đồng
+ Tiền thai sản 6 tháng nghỉ sinh = 6 x 100% x 5.000.000 đồng = 30.000.000 đồng.
Ngoài ra, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày chị A sinh con, chồng chị A được nghỉ thai sản 05 ngày làm việc.
Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi đề cập đến thủ tục hưởng chế độ thai sản đối với trường hợp lao động nữ sinh con. Cụ thể như sau:
- Lao động nữ sinh con chuẩn bị những giấy tờ sau đây:
+ Giấy khai sinh (bản sao), trích lục khai sinh hoặc giấy chứng sinh của con (bản sao).
+ Nếu con chết sau khi sinh:
Giấy khai sinh (bản sao), trích lục khai sinh hoặc giấy chứng sinh của con (bản sao), giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử hoặc giấy báo tử (bản sao);
Nếu con chưa có giấy chứng sinh: Hồ sơ bệnh án (trích sao hoặc bản tóm tắt) hoặc Giấy ra viện của lao động nữ thể hiện con chết.
- Hồ sơ gửi tới công ty nơi lao động nữ đang làm việc trong vòng 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc.
Công ty sẽ có trách nhiệm gửi hồ sơ và lập danh sách NLĐ nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đến cơ quan BHXH để được giải quyết chế độ.
- Nếu lao động nữ nghỉ việc trước khi sinh thì phải tự nộp hồ sơ kèm theo sổ BHXH cho cơ quan BHXH để được giải quyết chế độ thai sản.
Chi tiết hồ sơ, thủ tục hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ
- Chuẩn bộ hồ sơ gồm:
+ Giấy chứng sinh hoặc Giấy khai sinh của con (Bản sao).
+ Nếu vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi: Giấy chứng sinh của con, giấy xác nhận của bệnh viện về việc sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi.
+ Nếu con chết ngay sau khi sinh mà chưa có Giấy chứng sinh: Hồ sơ bệnh án (trích sao hoặc tóm tắt hồ sơ) hoặc giấy ra viện của vợ thể hiện con chết.
- Nộp hồ sơ đến công ty: Trong vòng 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, NLĐ nam nộp những giấy tờ nêu trên đến cho công ty.
- Công ty sẽ có trách nhiệm gửi hồ sơ kèm danh sách NLĐ nghỉ hưởng chế độ thai sản cho cơ quan BHXH để giải quyết chế độ cho lao động nam.
Chi tiết hồ sơ giấy tờ, thủ tục hưởng chế độ thai sản cho lao động nam, nữ đã được Codon.vn tổng hợp, chia sẻ trong bài viết "Thủ tục hưởng chế độ thai sản", mời bạn đọc tham khảo, tìm hiểu.
Hiện nay có nhiều trường hợp lao động nữ đóng đủ 6 tháng BHXH trong khoảng thời gian 12 tháng trước khi sinh nhưng đóng không liên tục.
Ví dụ: 12 tháng trước khi sinh được xác định từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2022, lao động nữ chỉ đóng tháng 5, 6, 7, 10, 11/2021 và tháng 1/2022 (đóng ngắt quãng) thì có đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản không?
Trả lời:
- Câu trả lời là có, miễn là đảm bảo có từ đủ 6 tháng đóng BHXH trong thời gian 12 tháng trước khi sinh.
- Quy định hiện hành không yêu cầu lao động nữ phải đóng từ đủ 6 tháng BHXH liên tục trong thời gian 12 tháng trước khi sinh mới được hưởng chế độ thai sản. Do đó, lao động nữ có thể đóng BHXH ngắt quãng, miễn là vẫn đảm bảo thời gian đóng BHXH ít nhất 6 tháng trong khoảng thời gian 12 tháng trước khi sinh.
=> Như vậy, trường hợp này lao động nữ vẫn đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Theo Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì lao động nữ được nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
- Lao động nữ có thể đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
+ Sau khi đã nghỉ hưởng chế độ ít nhất được 04 tháng;
+ Phải báo trước và được người sử dụng lao động đồng ý.
- Quyền lợi:
Nếu được đi làm trước khi hết thời gian nghỉ thai sản, NLĐ được nhận: Tiền lương của những ngày làm việc + Tiền của chế độ thai sản cho đến khi hết thời hạn nghỉ thai sản.
- NLĐ có thể nghỉ dưỡng sức sau sinh
Sau thời gian hưởng chế độ thai sản, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe của lao động nữ chưa phục hồi thì họ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ từ 05 ngày đến 10 ngày. Số ngày cụ thể do công ty quy định.
Trong trường hợp nghỉ việc theo chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh, người lao động sẽ nhận được 1 khoản tiền hỗ trợ từ BHXH. Nếu chưa có nhiều thông tin về chế độ này, bạn đọc có thể tham khảo Cách tính tiền dưỡng sức sau sinh để biết thêm chi tiết.
- Thỏa thuận nghỉ việc không hưởng lương
Ngoài trường hợp nghỉ dưỡng sức sau sinh, NLĐ vẫn có thể tiếp tục nghỉ sau thời gian nghỉ thai sản bằng việc thỏa thuận nghỉ việc không hưởng lương với công ty.
Chế độ nghỉ sớm 1 tiếng cho lao động nữ trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng được quy định tại khoản 4 Điều 137 Bộ luật Lao động năm 2019. Theo quy định này, mỗi ngày lao động nữ có quyền nghỉ 60 phút 1 ngày mà vẫn được hưởng đủ lương theo hợp đồng. Và để được hưởng chế độ này, lao động nữ cần thỏa thuận với người sử dụng lao động để bố trí thời gian nghỉ trong ngày cho phù hợp.
Trên đây là những thông tin về chế độ thai sản 2022 mà chuyên mục Bảo hiểm củaCodon.vn tổng hợp và muốn chia sẻ. Bạn đọc có thể theo dõi để đảm bảo các quyền lợi của mình.