Chia tài sản thừa kế không có di chúc được áp dụng trong trường hợp người chết không để lại di chúc hoặc di chúc đã được lập nhưng không hợp pháp, không có hiệu lực pháp luật. Theo quy định của pháp luật, chuyên mục Blog codon.vn thông tin cách chia tài sản thừa kế không có di chúc đến bạn đọc hư sau.
Chia tài sản thừa kế không có di chúc thế nào? Tìm hiểu quy định của pháp luật về chia tài sản trong trường hợp không có di chúc
Theo quy định của pháp luật, người thừa kế có thể thừa kế theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật. Căn cứ Điều 650 Bộ luật dân sự 2015, trường hợp người chết không để lại di chúc thì phần tài sản đó sẽ được chia theo pháp luật.
Khi chia di sản thừa kế theo pháp luật, trước hết cần xác định về những người thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015.
Cụ thể: người thừa kế theo pháp luật gồm có:
(1) Hàng thừa kế thứ nhất gồm có: vợ, chồng; cha - mẹ đẻ; cha - mẹ nuôi; con đẻ, con nuôi của người chết.
(2) Hàng thừa kế thứ hai gồm có: ông - bà nội; ông - bà ngoại, anh - chị - em ruột của người chết, cháu ruột của người chết mà người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
(3) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
- Cách phân chia tài sản theo pháp luật được quy định tại Điều 660 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
+ Những người thừa kế cùng hàng thừa kế thì được hưởng phần di sản thừa kế bằng nhau.
+ Nếu có người cùng hàng thừa kế đã thành thai nhưng chưa được sinh ra => Phải để lại 01 phần di sản bằng với phần mà người thừa kế khác được hưởng (nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng). Trường hợp người thừa kế đó chết trước khi sinh ra thì phần di sản đó sẽ được chia cho những người thừa kế khác.
+ Những người thừa kế có quyền được yêu cầu phân chia di sản thừa kế bằng hiện vật hoặc thỏa thuận về việc định giá hiện vật, người nhận hiện vật. Trường hợp những người thừa kế không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.
+ Trường hợp những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, hoặc người thuộc hàng thừa kế trước đó không có quyền hưởng di sản, người thừa kế thuộc hàng thừa kế trước đó bị truất quyền hưởng di sản/từ chối nhận di sản theo quy định.
Cách chia đất thừa kế không có di chúc, hướng dẫn phân chia di sản thừa kế khi không có di chúc
Về thủ tục khai nhận di sản thừa kế, bạn đọc có thể tìm hiểu thêm thông qua bài viết thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo di chúc cập nhật 2022
Như đã nêu ở trên, con dâu không thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật, tuy nhiên có một số trường hợp con dâu vẫn được hưởng di sản thừa kế từ bố mẹ chồng. Đó là những trường hợp sau:
- TH1: Bố mẹ chồng chết và có để lại di chúc cho con dâu.
Về bản chất, di chúc chính là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển giao tài sản của mình cho người khác sau khi họ chết. Khi đó, người lập di chúc cũng có quyền chỉ định/truất quyền thừa kế của người thừa kế; phân định, chỉ định người quản lý, phân chia di sản... Do đó, nếu trong trường hợp bố mẹ chồng có để lại di chúc cho con dâu về việc phân chia tài sản thì con dâu vẫn sẽ nhận được tài sản thừa kế từ bố mẹ chồng.
- TH2: Con dâu được hưởng tài sản thừa kế từ chồng của mình.
Nếu trong trường hợp, cha mẹ chồng chết mà không để lại di chúc thì con trai của họ sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và sẽ được hưởng phần di sản theo hàng thừa kế. Sau đó, người con trai cũng chết thì phần di sản của người này mà được hưởng từ cha mẹ sẽ được chia cho hàng thừa kế thứ nhất của người con trai này (gồm có: vợ, cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, con đẻ).
=> Như vậy, khi bố mẹ chồng chết và sau đó chồng chết thì người con dâu vẫn có quyền được di sản từ bố mẹ chồng.
Trường hợp nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì cần phải làm thủ tục sang tên sổ đỏ theo quy định của pháp luật.
Đối với tài sản thừa kế không có di chúc, các bước chia tài sản được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Xác định người được hưởng di sản thừa kế theo hàng thừa kế.
- Bước 2: Những người thuộc hàng thừa kế họp mặt, thỏa thuận những vấn đề liên quan đến việc chia di sản và lập văn bản khai nhận di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.
- Bước 3: Chuyển giao tài sản thừa kế cho người có quyền hưởng thừa kế theo quy định.
Trên đây Codon.vn đã hướng dẫn bạn đọc về cách chia tài sản thừa kế không có di chúc. Theo đó, chia tài sản thừa kế không có di chúc được thực hiện theo thừa kế theo pháp luật và phải được thực hiện theo nguyên tắc chia mà luật định.
Trên thực tế, việc chia tài sản thừa kế không có di chúc thường gặp phải những khó khăn nhất định. Chính vì vậy mà việc thể hiện rõ ý chí của người chết trong bản di chúc sẽ giúp cho việc phân chia tài sản được thuận tiện hơn. Bạn đọc có thể tham khảo bài viết thủ tục công chứng di chúc như thế nào để nắm được về thủ tục lập di chúc.