Di chúc viết tay có giá trị không?

Di chúc chính là cơ sở để thể hiện ý chí, nguyện vọng của người lập di chúc về việc chuyển tài sản của họ cho người khác sau khi người lập di chúc chết. Do đó, vấn đề giá trị pháp lý của di chúc là rất quan trọng, nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu lực của di chúc. Chính vì lẽ đó mà có rất nhiều băn khoăn liệu: "Di chúc viết tay có giá trị không?"

Lập di chúc viết tay có hợp pháp không? Có cần công chứng, chứng thực không?

1. Di chúc viết tay có giá trị không?

Căn cứ Điều 627 Bộ luật dân sự 2015, hình thức thể hiện của di chúc gồm 02 loại: di chúc bằng văn bản và di chúc miệng. Bất kể di chúc được thể hiện dưới hình thức nào thì cũng phải đáp ứng được những điều kiện cụ thể để di chúc hợp pháp và có giá trị.

- Đối với di chúc miệng: có hiệu lực khi được lập trong hoàn cảnh tính mạng người lập di chúc bị đe dọa nghiêm trọng, không thể lập di chúc bằng văn bản.

Khi đó người lập di chúc phải thể hiện ý chí của mình trước ít nhất 02 người làm chứng => người làm chứng ghi chép lại nội dung => ký/điểm chỉ và cơ quan có thẩm quyền xác nhận chữ ký/điểm chỉ của người làm chứng.

- Đối với di chúc bằng văn bản:

+ Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng: người lập di chúc tự viết di chúc, ký và đảm bảo những nội dung theo quy định của pháp luật.

+ Di chúc bằng văn bản có người làm chứng: người lập di chúc/người làm chứng tự đánh máy, viết tay bản di chúc và ký/điểm chỉ.

+ Di chúc bằng văn bản có công chứng, chứng thực: người lập di chúc có thể đến cơ quan có thẩm quyền (UBND cấp xã hoặc tổ chức hành nghề công chứng) hoặc có thể yêu cầu thực hiện công chứng, chứng thực tại chỗ ở của mình để làm thủ tục lập di chúc theo quy định.

Trong đó, tại Bộ luật dân sự 2015 và những văn bản hướng dẫn khác có liên quan chưa có một điều luật nào quy định cụ thể về việc di chúc bắt buộc phải được đánh máy hay viết tay.

Do đó, di chúc viết tay vẫn sẽ có giá trị nếu đáp ứng đủ những điều kiện:

- Điều kiện về chủ thể lập di chúc:

+ Người thành niên khi lập di chúc phải trong trạng thái minh mẫn, sáng suốt, không bị đe dọa, cưỡng ép.

+ Người từ 15 đến dưới 18 tuổi lập di chúc khi được sự đồng ý của cha, mẹ, người giám hộ.

- Điều kiện về nội dung: nội dung của di chúc không được trái với quy định của pháp luật, trái với quy tắc, đạo đức, xã hội.

- Điều kiện về hình thức: di chúc được thể hiện bằng văn bản hoặc di chúc miệng theo quy định của pháp luật về từng hình thức.

Để biết thêm thông tin chi tiết về nội dung này, mời bạn đọc xem tại bài viết: "Điều kiện để di chúc có hiệu lực pháp luật"

Điều kiện để di chúc viết tay hợp pháp, được pháp luật thừa nhận

2. Mẫu di chúc viết tay.

Người lập di chúc có mong muốn lập di chúc bằng cách viết tay thì có thể tham khảo mẫu di chúc dưới đây:

- Mẫu di chúc viết tay có người làm chứng mẫu 1

- Mẫu bản di chúc thừa kế viết tay mẫu 2

Nhìn chung, các mẫu di chúc viết tay thì đều phải đáp ứng được những nội dung cơ bản của một bản di chúc như sau:

- Quốc hiệu, tiêu ngữ.

- Ngày, tháng, năm lập di chúc (Ví dụ: Hà Nội, ngày 31 tháng 3 năm 2022).

- Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc/bên được hưởng di sản thừa kế (có thể là cá nhân, tổ chức, cơ quan).

- Di sản để lại bao gồm những gì và nơi có di sản đó.

- Những nội dung khác: ý nguyện của người để lại di chúc.

- Chữ ký của người lập di chúc.

- Chữ ký của người làm chứng, công chứng viên/người có thẩm quyền (nếu có).

Lưu ý: Chữ ký của người lập di chúc, người làm chứng, người có thẩm quyền là dấu hiệu quan trọng để pháp luật thừa nhận tính hợp pháp của di chúc. Để có thêm thông tin về chữ ký, bạn đọc có thể xem thêm nội dung trên wikipedia.org qua bài viết này.

3. Hướng dẫn viết mẫu di chúc viết tay.

- Viết tên văn bản: "Di chúc".

- Viết đầy đủ thông tin địa điểm, ngày, tháng, năm lập di chúc.

- Viết đầy đủ, chính xác thông tin cá nhân của người lập di chúc (họ tên, ngày tháng năm sinh, nơi cư trú...).

Ví dụ:

Họ và tên tôi là: Nguyễn Văn Nam.

Sinh ngày: 23/4/1954.

Chứng minh nhân dân số 017538472. Nơi cấp: Công an Hà Nội. Ngày cấp: 01/05/2015.

Hộ khẩu thường trú: Phường La Khê, quận Hà Đông, TP. Hà Nội.

Chỗ ở hiện tại: Số 4, ngõ 17, phường La Khê, quận Hà Đông, TP. Hà Nội.

- Viết phần "Di sản để lại và nơi có di sản":

Ví dụ:

Trong trạng thái tinh thần minh mẫn, sáng suốt, tôi lập Di chúc này như sau:

Tôi là chủ sở hữu khối tài sản gồm:

1/ Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thuộc quyền sở hữu, sử dụng của tôi theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất. Số phát hành BB903, số vào sổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: CH 00567 do UBND TP. Hà Nội cấp ngày 26/3/2004.

Thông tin cụ thể như sau:

* Quyền sử dụng đất:

- Diện tích đất: 90 m2 (Bằng chữ: chín mươi mét vuông).

- Địa chỉ thửa đất: Số 4, Ngõ 17, Phường La Khê, quận Hà Đông, TP.Hà Nội.

- Thửa đất: 02.

- Tờ bản đồ: 10.

- Mục đích sử dụng: đất ở tại đô thị.

- Thời hạn sử dụng: lâu dài.

- Nguồn gốc sử dụng: Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất.

* Tài sản gắn liền với đất:

- Loại nhà: nhà ở.

- Diện tích sàn: 60 m2.

- Số tầng : 03 tầng.

2/ Quyền sở hữu, sử dụng chiếc xe ô tô mang biển số 29A 45891 theo giấy đăng ký ô tô số 1244 do công an Hà Nội cấp ngày 18/4/2021, mang tên ông/bà: Nguyễn Văn Nam.

Địa chỉ: Số 4, Ngõ 17, Phường La Khê, quận Hà Đông, TP. Hà Nội.

Nhãn hiệu: Vinfast.

Số loại: Vinfast Lux SA2.

Màu sơn: Trắng.

Số máy: 123456.

Số khung: 4567809.

Số chỗ ngồi: 07 chỗ.

Năm sản xuất: 2019.

3/ Sổ Tiết kiệm có kỳ hạn số 798272 số tài khoản 9940194931882 kỳ hạn 01 năm do Ngân hàng Quân đội phát hành ngày 01/01/2022 ngày đến hạn 01/01/2023 mang tên Nguyễn Văn Nam với số tiền là 1.000.000.000 VNĐ (Bằng chữ: một tỷ đồng).

Cách viết di chúc viết tay đúng quy định, được pháp luật công nhận

- Viết phần "Thông tin của người được hưởng di sản" (họ tên, ngày, tháng, năm sinh, địa chỉ cư trú...)

Ví dụ: Sau khi tôi chết, di sản nêu trên của tôi được để lại cho:

1/ Bà: Trần Thị Chi

Sinh ngày 02 tháng 05 năm 1957.

CMND/CCCD/Hộ chiếu số: 067351893 do CA Hà Nội cấp ngày 01/10/1916.

Hộ khẩu thường trú tại: Số 4, Ngõ 17, phường La Khê, quận Hà Đông, Hà Nội.

Ngoài bà Trần Thị Chi, tôi không để lại tài sản nêu trên của mình cho bất cứ ai khác.

- Viết phần "Ý nguyện của người lập di chúc":

Ví dụ:

Ý nguyện của tôi: bà Trần Thị Chi có quyền quản lý, sở hữu toàn bộ tài sản của tôi để lại sau khi tôi qua đời.

Sau khi tôi qua đời, bà Trần Thị Chi được toàn quyền làm các thủ tục theo quy định của pháp luật để được đứng tên số tài sản nói trên theo bản di chúc này.

Di chúc này được tự tay tôi viết, thể hiện đầy đủ, dứt khoát ý chí của tôi, được lập thành 03 bản, mỗi bản gồm 02 trang 01 tờ.

- Cuối cùng là chữ ký/điểm chỉ của người lập di chúc, người làm chứng, lời chứng của công chứng viên/người có thẩm quyền (nếu có).

Chú ý: Sau khi lập, bản di chúc viết tay có thể được công chứng, chứng thực hoặc không. Trong trường hợp đã xin công chứng và muốn thay đổi, thêm bớt một số nội dung trong bản di chúc, bạn đọc có thể tham khảo bài Di chúc đã công chứng có sửa đổi được không để nắm được quy định pháp luật về vấn đề này.

4. Những lưu ý khi lập di chúc viết tay.

Khi lập di chúc viết tay, người lập di chúc cần phải lưu ý những vấn đề sau:

- Phải lập di chúc trong trạng thái minh mẫn, sáng suốt, không bị cưỡng ép, đe dọa.

- Điền đầy đủ, rõ ràng những thông tin cơ bản của mình và người được hưởng di sản.

- Nêu rõ ràng, chi tiết, chính xác những thông tin về tài sản: đối với tài sản là bất động sản cần nêu rõ: số lô, số thửa, giấy chứng nhận số, diện tích, nguồn gốc sử dụng, mục đích sử dụng; đối với tài sản là xe, cần nêu rõ: loại xe, hãng xe, số giấy đăng ký xe, loại sơn, số khung, số máy.

- Tại phần ý nguyện của người lập di chúc: cần nêu rõ ràng ý nguyện của mình là gì, muốn để lại cho ai, sử dụng vào mục đích gì, chỉ được sử dụng khi nào.

- Cách trình bày mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu; hạn chế tẩy xóa, sửa chữa, nếu tẩy xóa, sửa chữa thì phải ký tên vào phần bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.

Như vậy, "Di chúc viết tay có giá trị không?" phụ thuộc vào việc di chúc được lập có hợp pháp hay không? Với những thông tin về tính hợp pháp của di chúc viết tay mà Blog Codon.vn chia sẻ, mọi người cần có những lưu ý khi lập di chúc viết tay để tránh dẫn đến trường hợp di chúc bị vô hiệu.