Các loại tác phẩm nào được bảo hộ quyền tác giả?

Luật Sở hữu trí tuệ ra đời nhằm bảo vệ về quyền, lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm khi sử dụng, khai thác tác phẩm. Tuy nhiên, không phải tất cả các tác phẩm khi hình thành thì đều được bảo hộ quyền tác giả. Bài viết dưới đây của chuyên mục Blog sẽ trả lời cho câu hỏi: "Các loại tác phẩm nào được bảo hộ quyền tác giả?"

Bảo hộ quyền tác giả là gì? Cập nhật các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005

1. Quyền tác giả.

- Đối tượng được bảo hộ quyền tác giả được quy định tại Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 gồm:

+ Cá nhân, tổ chức tại Việt Nam trực tiếp sáng tạo ra một phần/toàn bộ nội dung tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học và chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định của pháp luật.

+ Tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nước.

+ Tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố đồng thời tại Việt Nam (trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu tiên ở nước khác).

+ Tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Quyền tác giả bao gồm: quyền nhân thân và quyền tài sản:

+ Quyền nhân thân:

(1) Quyền đặt tên cho tác phẩm: Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền đặt tên cho tác phẩm của mình mà không ai có quyền can thiệp hoặc sửa chữa, xuyên tạc.

(2) Quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm: Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền đặt tên thật của mình hoặc sử dụng bút danh của mình để đặt vào trong tác phẩm (kể cả trong quá trình tác phẩm đó được đưa ra công bố và sử dụng).

(3) Quyền được công bố tác phẩm: Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền được công bố tác phẩm của mình, ngoài ra còn có quyền cho phép người khác thực hiện việc công bố tác phẩm của mình.

(4) Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm: Đối với tác phẩm của mình thì tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền bảo vệ về sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén, xuyên tạc tác phẩm của mình dưới bất kỳ hình thức nào. Điều đó gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

+ Quyền tài sản:

(1) Quyền làm tác phẩm phái sinh.

(2) Quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng.

(3) Quyền sao chép tác phẩm.

(4) Quyền phân phối, nhập khẩu bản gốc/bản sao tác phẩm.

(5) Quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng.

(6) Quyền cho thuê bản gốc/bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Đối với những quyền tài sản thì đối tượng được thực hiện đó là: tác giả, chủ sở hữu tác giả độc quyền hoặc cho phép người khác thực hiện theo quy định.

Liên quan đến vấn đề quyền tác giả, bạn đọc có thể tham khảo bài viết quyền tác giả là gì mà chúng tôi đã chia sẻ trước đây.

Loại hình tác phẩm nào được bảo hộ quyền tác giả? Quy định loại tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả mới nhất

2. Các loại tác phẩm nào được bảo hộ quyền tác giả?

Các loại tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả được quy định tại Điều 14 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi 2009 và Nghị định 22/2018/NĐ- CP bao gồm:

2.1. Các tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.

- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng ký tự: chữ nổi, ký hiệu tốc ký và các ký hiệu tương tự thay cho chữ viết.

- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác được thể hiện bằng ngôn ngữ nói thông qua các hình thức vật chất như: ghi âm, ghi hình...

- Tác phẩm báo chí có nội dung độc lập, cấu tạo hoàn chỉnh, gồm nhiều thể loại khác nhau: phỏng vấn, phóng sự, báo nói, báo hình....

- Tác phẩm âm nhạc: được thể hiện dưới các hình thức vật chất như: nhạc nốt trong bản nhạc, các ký tự âm nhạc, bản ghi âm, ghi hình có lời, không lời.

- Tác phẩm sân khấu: những tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn trên sân khấu như: chèo cải lương, tuồng, kịch nói,...

- Tác phẩm điện ảnh: tác phẩm được hình thành dựa trên hình ảnh động, âm thanh, phương tiện khác theo quy tắc của ngôn ngữ điện ảnh.

và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự

- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng: được thể hiện thông qua những đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục (đồ họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt và các loại hình tương tự)

- Tác phẩm nhiếp ảnh: thể hiện thế giới khách quan trên: vật liệu bắt sáng, phương tiện mà hình ảnh được tạo ra, hoặc thông qua những phương pháp khác (hóa học, điện tử, phương pháp kỹ thuật).

- Tác phẩm kiến trúc: công trình kiến trúc, bản vẽ thiết kế kiến trúc về công trình hoặc tổ hợp các công trình, nội thất, phong cảnh.

- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học, gồm có họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, các loại công trình khoa học và kiến trúc.

- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;

- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.

Bên cạnh đó, thời hạn bảo hộ quyền tác giả cũng là vấn đề được quan tâm rất nhiều, về nội dung này, Codon.vn đã chia sẻ tại bài viết thời hạn bảo hộ quyền tác giả mời bạn đọc cùng theo dõi.

2.2. Các tác phẩm phái sinh.

Các tác phẩm phái sinh cũng sẽ được bảo hộ quyền tác giả theo quy định của pháp luật, gồm có: tác phẩm được dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

Lưu ý: tác phẩm phái sinh được bảo hộ với điều kiện sự ra đời của những tác phẩm phái sinh không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.

Đối với những tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả thì cần thực hiện thủ tục đăng ký quyền tác giả theo quy định của pháp luật.

3. Những tác phẩm không được bảo hộ quyền tác giả?

Những tác phẩm không được bảo hộ quyền tác giả được quy định tại Điều 19 Nghị định 22/20218/NĐ-CP bao gồm:

- Tin tức thời sự thuần túy đưa tin hàng ngày, mang tính chất đưa tin mà không có tính sáng tạo. Ví dụ: bản tin thời sự 19h, chuyển động 24h,...

- Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp, bản dịch chính thức của các văn bản đó do cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp,... ban hành. Ví dụ: Nghị quyết, nghị định, thông tư.

- Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu: mang tính chất khái quát, kế thừa, tích lũy, truyền đạt lại những kiến thức mà không có sự sáng tạo.

Qua đây, bạn đọc sẽ nắm được rõ hơn về "Các loại tác phẩm nào được bảo hộ quyền tác giả?". Theo đó, đối với những tác phẩm này sẽ được bảo hộ quyền tác giả nhằm hạn chế được những hành vi gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của tác giả và làm mất đi những giá trị cốt lõi vốn có của tác phẩm.