Đối tượng được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân

Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công; thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản; từ kinh doanh,..phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp được miễn, giảm thuế. Cụ thể các đối tượng được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân được Pháp luật Thuế của Codon.vn tổng hợp qua bài viết sau.

Tổng hợp trường hợp được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân mới nhất

* Danh mục từ viết tắt:

- TNCN: Thu nhập cá nhân.

- BĐS: Bất động sản.

1. Trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân

Căn cứ Điều 4, Điều 5 Luật thuế thu nhập cá nhân 2007, Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012, Luật về thuế sửa đổi 2014, Thông tư 111/2013/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn thi hành khác thì đối tượng được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân được quy định như sau:

* Cá nhân có thu nhập từ 16 khoản sau đây thì được miễn thuế TNCN:

(1) Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa những đối tượng cụ thể:

- Chuyển nhượng BĐS bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.

- Việc chuyển nhượng được thực hiện giữa: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

- Trường hợp bất động sản là tài sản chung của vợ chồng, khi ly hôn được phân chia theo thỏa thuận hoặc theo phán quyết của Tòa án thì việc phân chia tài sản này được miễn thuế.

(2) Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất tại Việt Nam.

- Theo đó, cá nhân phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:

Điều kiện 1: Chỉ có duy nhất quyền sở hữu 01 nhà ở hoặc quyền sử dụng 01 thửa đất ở tại thời điểm chuyển nhượng, cụ thể:

+ Việc xác định quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

+ Nếu chuyển nhượng nhà ở/đất có chung quyền sở hữu/quyền sử dụng => chỉ cá nhân chưa có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở nơi khác được miễn thuế; trường hợp cá nhân còn có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở khác: không được miễn thuế.

+ Vợ chồng có chung quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở và cũng là duy nhất của chung vợ chồng nhưng vợ, chồng vẫn có nhà/đất ở riêng => khi chuyển nhượng nhà ở, đất ở của chung vợ chồng thì bên nào chưa có nhà ở, đất ở riêng được miễn thuế; bên nào có nhà ở, đất ở riêng không được miễn thuế.

Điều kiện 2: Có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở tính đến thời điểm chuyển nhượng tối thiểu là 183 ngày.

+ Thời điểm xác định theo ngày cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

+ Trường hợp quyền sử dụng đất/quyền sở hữu nhà được cấp lại, cấp đổi => Thời điểm xác định quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất được tính theo thời điểm cấp Giấy chứng nhận trước khi được cấp lại, cấp đổi.

Điều kiện 3: Chuyển nhượng toàn bộ nhà ở, đất ở.

Nếu cá nhân có quyền hoặc chung quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất ở duy nhất nhưng chuyển nhượng một phần thì không được miễn thuế cho phần chuyển nhượng đó.

- Cá nhân tự khai và chịu trách nhiệm về vấn đề nhà/đất chuyển nhượng là duy nhất để được miễn thuế. Nếu phát hiện không đúng thì bị truy thu thuế và phạt về hành vi vi phạm về thuế.

- Chuyển nhượng nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai thì không thuộc diện được miễn thuế TNCN theo trường hợp này. Bạn đọc có thể xem thêm bài viết: Cách tính thuế TNCN khi bán đất.

(3) Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất.

(4) Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau. => BĐS bao gồm cả nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.

(5) Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường. => Hộ gia đình, cá nhân nêu trên phải đáp ứng đồng thời các điều kiện:

Điều kiện 1: Có quyền sử dụng đất, quyền thuê đất, quyền sử dụng mặt nước, quyền thuê mặt nước hợp pháp để sản xuất và trực tiếp tham gia lao động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng thủy sản.

+ Nếu đi thuê lại đất, mặt nước => phải có văn bản bản thuê đất, mặt nước (trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân nhận khoán trồng rừng, chăm sóc, quản lý và bảo vệ rừng với các công ty Lâm nghiệp).

+ Nếu đánh bắt thủy sản: phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc hợp đồng thuê tàu, thuyền sử dụng vào mục đích đánh bắt và trực tiếp tham gia hoạt động đánh bắt thủy sản, trừ đánh bắt trên sông bằng hình thức đáy sông (đáy cá) và không thuộc trường hợp bị cấm khai thác thủy sản.

Điều kiện 2: Thực tế cư trú tại địa phương nơi diễn ra hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản.

Điều kiện 3: Các sản phẩm là sản phẩm mới được làm sạch, phơi, sấy khô, bóc vỏ, tách hạt, cắt, ướp muối, bảo quản lạnh và các hình thức bảo quản thông thường khác.

(6) Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất.

(7) Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, lãi trái phiếu Chính phủ.

(8) Thu nhập từ kiều hối.

- Là khoản tiền cá nhân nhận được từ nước ngoài do thân nhân là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người Việt Nam đi lao động, công tác, học tập tại nước ngoài gửi tiền về cho thân nhân ở trong nước;

- Nếu cá nhân nhận được tiền từ nước ngoài do thân nhân là người nước ngoài gửi về đáp ứng điều kiện về khuyến khích chuyển tiền về nước theo quy định của Ngân hàng nhà nước Việt nam thì cũng được miễn thuế.

- Căn cứ xác định: giấy tờ chứng minh nguồn tiền nhận từ nước ngoài và chứng từ chi tiền của tổ chức trả hộ (nếu có).

(9) Phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương làm việc ban ngày, làm trong giờ theo quy định của pháp luật.

- Phần tiền lương, tiền công trả cao hơn do phải làm việc ban đêm, làm thêm giờ được miễn thuế căn cứ vào tiền lương, tiền công thực trả do phải làm đêm, thêm giờ trừ (-) đi mức tiền lương, tiền công tính theo ngày làm việc bình thường.

Ví dụ: Anh Minh có mức lương trả theo ngày làm việc bình thường theo quy định là 40.000 đồng/giờ.

+ Anh làm thêm giờ vào ngày thường, được trả 60.000 đồng/giờ thì thu nhập được miễn thuế là: 60.000 đồng/giờ - 40.000 đồng/giờ = 20.000 đồng/giờ.

+ Anh làm thêm giờ vào ngày nghỉ hoặc ngày lễ, được trả 80.000 đồng/giờ thì thu nhập được miễn thuế là: 80.000 đồng/giờ - 40.000 đồng/giờ = 40.000 đồng/giờ.

- Người sử dụng lao động trả thu nhập => phải lập bảng kê phản ánh rõ thời gian làm đêm, làm thêm giờ, khoản tiền lương trả thêm do làm đêm, làm thêm giờ đã trả cho người lao động. Bảng kê lưu tại đơn vị trả thu nhập và xuất trình khi có yêu cầu của cơ quan thuế.

Tổng hợp các trường hợp được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân.

(10) Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.

Cá nhân sinh sống, làm việc tại Việt Nam được miễn thuế đối với tiền lương hưu được trả từ nước ngoài.

(11) Thu nhập từ học bổng, bao gồm:

- Học bổng nhận được từ ngân sách nhà nước;

- Học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.

(12) Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi thường tai nạn lao động, khoản bồi thường nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.

(13) Thu nhập nhận được từ quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích lợi nhuận.

(14) Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

(15) Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.

(16) Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác, đánh bắt thủy sản xa bờ. Cá nhân có thể tiến hành tra cứu mã số thuế theo hướng dẫn mà Codon.vn đã chia sẻ.

2. Trường hợp được giảm thuế thu nhập cá nhân

- Đối tượng nộp thuế trong trường hợp sau được xem xét giảm thuế TNCN: Gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế.

- Mức thuế thu nhập cá nhân được giảm: Tùy vào từng trường hợp khác nhau, tương ứng với mức độ thiệt hại nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.

Như vậy, đối tượng được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân được pháp luật quy định cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiểu và áp dụng trên thực tế. Với các trường hợp được miễn, giảm thuế khác nhau thì cá nhân phải làm đơn xin miễn giảm thuế thu nhập cá nhân phù hợp với quy định riêng hướng dẫn về hồ sơ, thủ tục tiến hành.